Davranışçı Öğrenme Kuramı Nedir?
Davranışçı öğrenme kuramına göre öğrenme; uyarıcı ile davranış arasında bir bağ kurma işlemi olarak tanımlanır. Davranışsal çıktıların öğrenmede kıymetli olduğunu belirtir ve bu yönüyle, öğrenmeyi bilginin zihinde yeniden organize edilmesi olarak değerlendiren davranışçı öğrenme kuramı bilişsel öğrenme kuramından ayrılır. Bu kuramın öncüleri arasında Watson, Pavlov, Skinner gibi önemli bilim insanları bulunur. Deneyim ve koşullanma odağında öğrenmenin temellerine farklı bir bakış açısı sunan davranışçı yaklaşımı yakından tanıyalım!
Davranışçı Öğrenme Kuramı & Yaklaşımın Temelleri Nelerdir?
- Bilim, yalnızca objektif yöntemlerle ölçülen ve değerlendirilmesi mümkün olan davranışlara odaklanmalıdır.
- İnsan zihni karanlık bir kutu gibidir ve bu kutunun içinde olup bitenler değil karanlık kutuya girip çıkanlar önemlidir.
- Öğrenmenin uyarıcı ile tepki arasındaki bağa dayandığına inanılır. Bu sebeple davranışçı öğrenme kuramı için “U-T kuramı” ifadesi de kullanılır.
- Öğrenme, yeni bir davranış edinimi olarak yorumlanır.
- Deneyimler son derece önemlidir. İnsan yeni bilgileri deneyimleriyle edinir; başka bir ifadeyle, bir şeyler yaparak öğrenir.
- Davranışçı ekole mensup olanlar, davranış bozukluklarının yanlış öğrenme kaynaklı olduğunu düşünürler ve yeniden öğrenmeyle bu bozuklukların ortadan kaldırılacağını savunurlar.
Davranışçı Öğrenme Kuramı Koşullanmayı Nasıl Ele Alır?
Davranışçı öğrenme kuramına göre; öğrenme veya diğer bir deyişle davranış edinimi, klasik ya da edimsel koşullanma ile gerçekleşebilir.
- Klasik koşullanma, Pavlov’un yaptığı deney ile hayatımızda yer edinen bir kavram. Denek olarak kullanılan köpeğin yiyeceği ağzına almadan önce ve/veya kendisine yiyecek getiren kişiyi gördüğünde ağzından salya akıttığını fark eden Pavlov, sistematik deneyler yaparak davranış ediniminin, yani öğrenmenin gözlemlenebildiğini göstermiştir. Örnek vermek gerekirse; sistematik bir şekilde köpeğinize yemek vermeden önce zile basarsanız köpeğiniz zili yemekle bağdaştırır ve bir süre sonra yemek vermeseniz bile zile bastığınızda salya akıtmaya başlar. Benzer koşullandırma, insanlar üzerinde de farklı konularda uygulanabilir.
- Skinner’ın kutusu adıyla bilinen deneyle anlatabileceğimiz edimsel koşullanmada ise pozitif ya da negatif pekiştireçler yardımıyla öğrenme işlemi ortaya çıkar. Örnekle konuyu daha açık hale getirmek gerekirse; bir fare kırmızı düğmeye bastığında yemeğe ulaştığını, mavi düğmeye bastığında ise elektrik şoku yediğini görürse mavi düğmeye basmaması gerektiğini, kırmızı butona basması gerektiğini öğrenir. Burada pozitif pekiştireç ödül olan yemekken negatif pekiştireç, ceza olan elektrik şokudur.
Tüm bu deneyler modern eğitime uygulanabilir!
Örnek verdiğimiz deneylerin hayvan odaklı olması, bu koşullanmaların modern eğitimde (insan odaklı bir şekilde) karşımıza çıkmadığı anlamına gelmez. Mesela bir matematik öğretmeni, tahtaya yazdığı soruyu doğru çözen öğrencisine “aferin” dediğinde ya da ona bir çikolata verdiğinde pozitif bir pekiştireç, yani ödül vermiş olur. Bunu gören öğrenci, daha fazla aferin almak ya da çikolata kapmak için soruyu doğru çözme konusunda daha istekli olabilir.
Ayrıca insan, deneyimleyerek öğrenmeye yatkındır. Okul bahçesinde eğlenceli oyunlar oynarken teneffüs zili çaldığında öğrencilerin koşa koşa sınıfa gitmesi bir klasik koşullanma örneğidir. Çünkü öğrenciler, deneyimleri sayesinde bu zilin, dersin başlamak üzere olduğu anlamına geldiğini öğrenmiştir.
Eğlenceli oyunlarla hem öğrenin hem de kendinizi keşfedin!
Davranışçı öğrenme kuramının en faydalı yönlerini modern eğitime uygulayan Tezgahçılar’ın birbirinden eğlenceli atölyeleri ile siz de kendinizi keşfedebilir, keyifli etkinliklerle sunulan bilgileri kolayca öğrenebilirsiniz. Deneyim odaklı atölyelerde gelişim göstermek istediğiniz alanla ilgili bilgileri, yaparak öğrenirsiniz.
“Spontaniteyle Etkili İletişim“atölyesi Tezgahçılar’ın ortaya koyduğu en dinamik örneklerden biridir. Güzel olan yine aynı atölyenin online olarak da gerçekleştirilebilmesi! “Doğaçlamayla Yaratıcılığını Keşfet, Birlikte Üret!” Atölyesinde tamamen uygulamalar üstünden yaparak ilerlersiniz ve kendinizi keşfedersiniz. Doğaçlama dinamiği oyunlarında gösterdiğiniz performans ile uygulamalara verdiğiniz tepkiler, davranışlarınız ve düşünce biçiminiz konusunda farkındalık yaratır. Bunları yaparken de sadece oyun oynadığınız için çok eğlenirsiniz!