Mesleki Kişilik Kuramı: Holland’ın Tipolojisi

Büyürken hayatımız hakkında birçok önemli karar vermek zorunda kalıyoruz, bunlardan belki de en önemlisi yapacağımız mesleği seçmek! Çünkü aslında iş hayatına girdikten sonra mesleğimiz hayatımız haline geliyor. Mesleki kişilik tespitini yapmak da bu yüzden epey önemli.

Çalıştığımız ortamda kendi evimizden daha çok zaman geçiriyor, çalışma arkadaşlarımızı ailemizden, kendi yakın arkadaşlarımızdan daha çok görüyor hale geliyoruz. Bu yüzden şu sözü sık sık duyarız: “Sevdiğin işi yap”.  Eğer yaptığımız işi sevmiyorsak o zaman ne diyelim vay halimize. Hayattan nefret eder hale gelir ve üstüne istemeyerek de olsa bunu çevremize yansıtırız. Sonra da bu psikolog benim şu psikolog senin etrafta depresif bir şekilde dolaşırız. O yüzden bana göre hayatımızda verdiğimiz en önemli karar belki de mesleğimizi doğru seçmektir.

Peki her şey iyi hoş da, bu seçimi nasıl yapacağız? İşte tam bu noktada literatür tararken keşfettiğimiz ve sizinle paylaşmak istediğimiz çok güzel bir kuramdan bahsedelim.

Bu kuram bize mesleki kişilik tiplerini anlatıyor ve bunu da sadece 6 tane farklı kişilik tipi olarak ayırıyor. Kişiliğimize dayanarak ayrıntılı bir analiz ve bunu kısa bir zaman diliminde yapmak tabii ki imkansız.

Ama kendimizin nasıl biri olduğunun biraz farkındaysak ve bu tiplerin neler olduğunu okumaya da zamanımız varsa o zaman en azından kendi mesleki kişilik tipimiz hakkında tahmin yürütebiliriz.

Hadi gelin bu Holland’ın Tipolojisi kuramındaki 6 kişilik özelliği neymiş onlara kısaca bakalım.
* Kuramların özelliklerine göre size ufak tefek birkaç öneri hazırladık, onları da her kişilik özelliğinin sonunda görebilirsiniz.

Gerçekçi (Realistic) Tip

Bu tipler etraflarındaki fiziksel etkinliklere odaklanmayı çok severler. Aletler ve makineler kullanmayı, onları daha aktif hale getirdiği için hayvanlarla ilgilenmeyi severler (????). Teknik becerileri yüksek olduğundan dolayı elektronik gibi işlere yönelirler.
Öneri: Bu kişiler genel olarak aktif olacakları işleri tercih ederler. Onlara aktif bir ortam yaratmak ve deneyimsel eğitimler önermek oldukça önemli.

Girişimci (Enterprising) Tip

Bu bireyler ise insanları yönetebilecekleri ve ikna becerilerini kullanacakları iş ortamlarını tercih ederler. Riske girebilecekleri ve kazanç sağlayacakları iş ortamlarına ilgileri vardır (????). Bu ortamlarda özgüvenli, sosyal ve kararlı bir tavır sergilerler. Satış, işletmecilik gibi iş ortamları tam bu kişilere göredir.
Öneri: Bu kişilerin sorumluluk alabilecekleri, elini taşın altına koyabilecekleri, dinamik bir ortamda bulunmaları gerekmektedir.

Araştırmacı (Investigative) Tip

Matematik ve bilimsel konularla uğraşmaya bayılırlar. Çeşitli problemler karşısında da özgün çözümler üretirler (✌).Temelinde analitik düşünmenin olduğu işlere yönelirler. İnsanları yönetmek ve yönlendirmekten ziyade problemlere odaklanıp çözüm üretmek onlara iyi gelir.
Öneri: Bir problem bulup onları çözmekten çok keyif aldıkları için özellikle iş geliştirme pozisyonlarında bu kişiler çok başarılı olurlar.

Sosyal (Social) Tip

İnsanlarla iletişime geçilebilecek, iş birliği yapılabilecek ve başkalarına yardım edilebilecek iş ortamları bu kişiler için önemlidir. Seçtikleri mesleklerde insanlara bir şeyler öğretebilmek, etkileyebilmek ve onlara ilişkin sorumluluk alabilmek(????) gibi özellikler olmasını önemserler. Terapist, evlilik danışmanı gibi meslekler onları cezbeder.
Öneri: Şirketlerde etkinlik ve aktivitelerin düzenlenmesinde önayak olan, bir proje yaratma konusunda istekli olan kişiler bu gruptadır. Onların interaktif işlerde olması en doğru karar olacaktır.

Sanatçı (Artistic) Tip

İş hayatında en önemsedikleri şey özgürlüktür. Bulundukları iş ortamında müzik, resim ve artistik faaliyetler (????) içeren yollarla kendilerini özgürce ifade etmek isterler. Yaratıcılıklarını ortaya çıkarabilecekleri edebiyat, sanat, müzik, heykel gibi şeylerle uğraşmayı tercih ederler.
Öneri: Ofis dekorasyonlarında yardımlarını almak, çalışma saatlerini esnek tutmak bu kişileri oldukça mutlu edecektir.

Geleneksel (Conventional) Tip

Organizasyon ve planlama yapma çalışma ortamında bu tipler için önemli bir yer tutmaktadır. Hesap tutmak, rapor düzenlemek gibi görevler onlar için idealdir. Ofis eşyalarından en önem verdikleri şeyler hesap makinesi, fotokopi makinası ve dosyalardır (????).
Öneri: Bu kişilerin bir organizasyonda düzenleme ekibinde olması, muhasebe gibi işlerin sorumluluğunun onlara verilmesi doğru bir karar olacaktır.